معنی انحصار چیست؟ بازار انحصاری چه ویژگیهایی دارد؟
انحصار در علم اقتصاد به وضعیتی اشاره دارد که در آن یک شرکت یا یک گروه محدودیت برای ورود سایر رقبا به بازار ایجاد میکند و در نتیجه توانایی تعیین قیمت و کنترل تامین محصولات و خدمات را به دست میآورد. انحصار میتواند به صورت طبیعی یا انحصار مصنوعی ایجاد شود.
بازار انحصاری شامل ویژگیهایی است که در مقایسه با بازار رقابتی، سازماندهی و عملکرد متفاوتی دارد. این ویژگیها عبارتند از:
۱. ورود به بازار محدود: در بازار انحصاری، ورود رقبا به بازار به دلیل وجود موانع سنگینی مانند اجازهنامهها، برنامههای کنترل قیمت و سرمایهگذاری بالا محدود است. این موانع میتوانند توسط شرکت یا گروهی که انحصار را دارد، ایجاد شوند و باعث ایجاد مزیت رقابتی باشند.
۲. قیمت تعیین شده توسط شرکت: در بازار انحصاری، شرکت یا گروهی که انحصار را دارد، توانایی تعیین قیمت را دارد و معمولاً به صورت هماهنگ با رقبا در بازار عمل میکند. این موضوع میتواند به معنی افزایش قیمتها بیش از حد معقول و کاهش انتخاب مشتریان باشد.
۳. توانایی کنترل تامین محصولات و خدمات: در بازار انحصاری، شرکت یا گروهی که انحصار را دارد، میتواند تامین محصولات و خدمات را به میزان دلخواه کنترل کند. این امر میتواند به معنی کاهش کیفیت محصولات یا خدمات و یا محدودیت در دسترسی به آنها باشد.
۴. اثرات منفی بر رقبا و مصرفکنندگان: بازار انحصاری میتواند منجر به اثرات منفی بر رقبا و مصرفکنندگان شود. رقبا با موانع ورود سخت، نمیتوانند به بازار وارد شوند و در نتیجه از فرصتهای کسب و کار محروم میشوند. همچنین، مصرفکنندگان ممکن است به دلیل قیمتهای بالا و کیفیت ناپایدار محصولات متضرر شوند.
در کل، بازار انحصاری به وضعیتی اشاره دارد که در آن یک شرکت یا گروه توانایی تعیین قیمت و کنترل تامین محصولات و خدمات را دارد و موانعی برای ورود رقبا به بازار ایجاد میکند. این وضعیت میتواند منجر به اثرات منفی بر رقبا و مصرفکنندگان شود و به نتیجه ایجاد انحصار و کاهش رقابت در بازار منجر شود.