شرط نتیجه چیست؟
شرط نتیجه در عقد، به معنای این است که نتیجه یک عمل حقوقی در ضمن عقد شرط شود، نه خود عمل حقوقی. به عبارت دیگر، عمل حقوقی در ضمن عقد شرط نمیشود، بلکه نتیجه عمل حقوقی شرط میشود. در شرط نتیجه، اثر حقوقی به محض اشتراط حاصل میشود، در حالی که در شرط فعل، آن نتیجه بعداً میآید.
شرط نتیجه در عقد نکاح نیز ممکن است مورد استفاده قرار گیرد. به عنوان مثال، شرط شود که زن را در دادن طلاق وکیل سازد، تحقق عقد نکاح سبب ایجاد رابطه وکالت نخواهد شد و فقط زوج را ملزم میکند که بعداً مفاد وکالت زن را انشا نماید. در صورتی که وکالت به صورت شرط نتیجه باشد، پس از وقوع عقد، وکیل مرد میشود و میتواند از اختیار خود استفاده نماید.
در مورد شرط نتیجه، باید به یاد داشت که عمل حقوقی تشریفاتی نمیتواند شرط نتیجه باشد، ولی میتواند شرط فعل باشد. همچنین، اثر حقوقی در شرط نتیجه حتماً باید عمل حقوقی باشد، در حالیکه در شرط فعل میتواند مادی یا حقوقی باشد.
چگونه میتوان شرط نتیجه را در قرارداد اعمال کرد
شرط نتیجه در قرارداد به معنای شرط گذاری برای تحقق نتیجه یک عمل حقوقی در ضمن عقد شرط است، نه خود عمل حقوقی. برای اعمال شرط نتیجه در قرارداد، طرفین باید در متن عقد شرط مورد نظر را قید کنند. در این صورت، نتیجه یکی از اعمال حقوقی به صرف شرط کردن در عقد و بدون اینکه به سبب دیگری نیازی باشد، حاصل خواهد شد.
به عنوان مثال، در قرارداد ازدواج، مرد میتواند به همسر خود وکالت دهد که در صورت ازدواج مجدد بدون رضایت زن، وی این حق را داشته باشد که به دادگاه مراجعه کرده و تقاضای طلاق کند. این شرط به عنوان شرط نتیجه در عقد نکاح محسوب میشود و طرف مقابل (مرد) متعهد به رعایت آن خواهد شد.
در صورتی که شرط مندرج در عقد از جمله شروطی باشد که به نفع طرفین عقد باشد، برای اسقاط آن هر دو طرف باید توافق نمایند. بنابراین، برای اعمال شرط نتیجه در قرارداد، طرفین باید با هم توافق کنند و شرایط را در متن عقد قید کنند.